คอลลาเจนสด (Native Soluble Collagen) กับความงามและสุขภาพ

คอลลาเจนนับเป็นสารสำคัญที่ถูกกล่าวขวัญถึงในแวดวงสุขภาพและความงามอย่างมาก คอลลาเจนเป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่พบได้ทั่วร่างกาย โดยเป็นองค์ประกอบประมาณ 35% ของโปรตีนทั้งหมด มีลักษณะเป็นสายโพลีเปปไทด์ขดเกลียวจำนวน 3 สายพันรวมกัน
คอลลาเจนเป็นส่วนประกอบหลักของผิวหนัง โดยประสานกันเป็นเส้นใยอยู่ในชั้นผิวหนังแท้ ช่วยเสริมความเรียบตึงร่วมกับเคอราติน นอกจากนี้คอลลาเจนยังเป็นส่วนประกอบของอวัยวะต่างๆ อาทิ กระดูก กระดูกอ่อน ข้อต่อ เส้นเอ็น ฟัน ผม หลอดเลือด เป็นต้น
เมื่อวัยเพิ่มขึ้น หรือผจญกับมลภาวะมากขึ้น คอลลาเจนในร่างกายมักจะลดลง และสร้างเสริมไม่ทัน เพราะในอาหารที่เรารับประทานนั้นมีคอลลาเจนอยู่ไม่มาก การเสื่อมสภาพของคอลลาเจนจะส่งผลให้ผิวพรรณเกิดริ้วรอยหยาบกร้าน และกระดูกและข้อเสื่อมสภาพลงได้

คอลลาเจนสด คืออะไร
คอลลาเจนสด หรือคอลลาเจนแท้ (Native Soluble Collagen) คือ คอลลาเจนที่มีโครงสร้างโมเลกุลครบ 3 สาย (Triple Helix) จึงสามารถคืนสภาพกลับเป็นเส้นใยคอลลาเจนที่สมบูรณ์ได้ การสกัดคอลลาเจนสด ต้องใช้กระบวนการพิเศษที่ใช้ความเย็น 4-8 องศาเซลเซียส เรียกว่า “การสกัดเย็น” (Cold Extraction) เพื่อรักษาโครงสร้างของคอลลาเจน ในการผลิตจะต้องควบคุมเป็นพิเศษเพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อโรคต่างๆ

จุดเด่นของคอลลาเจนสด

มีความสามารถทางชีวะเคมีครบถ้วน มีการทดลองระบุว่า คอลลาเจนสดเป็นคอลลาเจนชนิดที่สามารถคืนสภาพได้ใหม่เมื่อละลายในน้ำ เนื่องจากยังมีโครงสร้างครบ 3 สาย การทดสอบคอลลาเจนสดสามารถทำได้โดยการทำให้คอลลาเจนสดมีความเข้มข้นของเกลือ ที่ความเข้มข้น 1 โมล (Salting Out Method) สารละลายเกลือจะไปดึงน้ำออกจากโมเลกุลของคอลลาเจนสด หากเป็นคอลลาเจนสดที่มีโมลุล 3 สายที่มีประจุอยู่บนโมเลกุล จะเกิดการรวมตัวกันเป็นเส้นใยสีขุ่นในสารละลาย ซึ่งมองเห็นได้อย่างชัดเจน (อ้างอิงที่ 2)

ทนต่อการทำลายโดยน้ำย่อย เนื่องจากมีโครงสร้างทางชีวะเคมีที่สมบูรณ์ คอลลาเจนสดจึงเป็นคอลลาเจนชนิดที่ทนต่อการย่อยของเอนไซม์ทริปซินหรือไคโมทริ ปซิน (ทำหน้าที่ย่อยโปรตีน) ในกระเพาะอาหารและลำไส้ (อ้างอิงที่ 2)

ดูดซึมเข้าไปใช้ประโยชน์ในร่างกายได้ โดยมีการวิจัยระบุว่า คอลลาเจนสดที่รับประทานและผ่านการย่อยแล้ว เป็นคอลลาเจนชนิดที่สามารถถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้อย่างรวดเร็วและครบ ถ้วน โดยเกือบทั้งหมดของคอลลาเจนสดจะถูกดูดซึมก่อนที่จะไปถึงลำไส้ใหญ่ โดยที่แบคทีเรียในลำไส้ใหญ่จะไม่มีผลต่อการย่อยคอลลาเจนสด (อ้างอิงที่ 3)

สามารถซึมผ่านผิวหนังได้ คอลลาเจนสดสามารถซึมผ่านเข้าสู่ผิวหนังในชั้นลึกได้โดยผ่านผิวหนังโดยตรง ผ่านทางต่อมเหงื่อ และผ่านรูขุมขน (อ้างอิงที่ 5, 6)

เสริมความยืดหยุ่นและชุ่มชื้นของผิวหนัง โดยมีผลการศึกษาระบุว่า การใช้สารละลายคอลลาเจนแท้ในภาวะที่เป็นกรด (Acid Soluble Collagen) สามารถช่วยให้ผิวพรรณมีความยืดหยุ่นและชุ่มชื้นขึ้น เนื่องจากคอลลาเจนสดสามารถช่วยชะลอโครงสร้างของผิวชั้นหนังแท้ ช่วยกระตุ้นการสร้างเซลล์ผิวใหม่ และช่วยลดการระคายเคืองของผิวพรรณได้อีกด้วย (อ้างอิงที่ 7, 8)

มีความสามารถในการสมานแผล ล่าสุดจึงมีการนำคอลลาเจนสดมาประยุกต์เป็นแผ่นคอลลาเจนสด เพื่อใช้ในการรักษาบาดแผลชนิดต่างๆ การวิจัยพบว่าใช้ได้ดีกับแผลไฟไหม้ระยะที่ 1 และ 2 โดยใช้เป็นผิวหนังเทียม เนื่องจากแผ่นคอลลาเจนสดช่วยไม่ให้เกิดการอักเสบของแผล แผลสมานเร็ว และมีแผลเป็นน้อยที่สุด อีกทั้งไม่พบว่าถูกต่อต้านหรือปฏิเสธจากระบบร่างกาย (อ้างอิงที่ 4)

มีความสามารถในการบำรุงกระดูก เนื่องจากคอลลาเจนสด เป็นคอลลาเจนชนิดที่สามารถกระตุ้นการสร้างเซลล์กระดูกและกระดูกอ่อนได้ (อ้างอิงที่ 5,7)

คอลลาเจนสดจากหอยเป๋าฮื้อ
คอลลาเจนสดสามารถผลิตได้จากสัตว์หลายชนิด แต่ในปัจจุบันมีผู้สนใจคอลลาเจนสดที่สกัดจากหอยเป๋าฮื้อกันมาก เนื่องจากมีงานวิจัยพบว่า คอลลาเจนสดจากหอยเป๋าฮื้อสามารถเพิ่มจำนวนเซลล์ในการเจริญเติบโต เพิ่มความสมบูรณ์ของจำนวนเซลล์ รวมทั้งการเรียงตัวของเซลล์ได้ดีกว่าคอลลาเจนสดจากวัว
จากการศึกษาโดยการทดลองเพาะเลี้ยงเซลล์ (Cell Culture) โดยใช้เซลล์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมาเพาะเลี้ยงในห้อง 3 กลุ่ม กลุ่มที่หนึ่งถูกควบคุมไม่ให้เติมคอลลาเจนใดๆ กลุ่มที่สองได้มีการเติมคอลลาเจนสดจากวัว ส่วนกลุ่มที่สามได้เติมคอลลาเจนสดจากหอยเป๋าฮื้อ ปริมาณ 10 µg / cm2 เมื่อครบกำหนด 23 วันพบว่าเซลล์ที่เติมคอลลาเจนสดจากหอยเป๋าฮื้อมีการเพิ่มจำนวนเซลล์ได้ มากกว่า รวมทั้งมีความสมบูรณ์และการเรียงตัวของเซลล์ (Exhibit greater organization) ดีกว่าเซลล์ที่เติมคอลลาเจนจากวัวและเซลล์ที่ไม่ได้เติมคอลลาเจนอย่างมีนัย ยะสำคัญ (อ้างอิงที่ 9)

คอลลาเจนสดกับผลิตภัณฑ์เพื่อความงาม
ปัจจุบันมีการนำคอลลาเจนสดมาเป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์บำรุงผิว โดยใช้ในปริมาณ 1-2% นอกจากนี้ยังมีการผลิตคอลลาเจนสดออกมาในรูปของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร อาทิ คอลลาเจนพร้อมดื่ม รับประทานง่าย ซึ่งตอบรับกับไลฟ์สไตล์ของคนยุคใหม่ได้เป็นอย่างดี

เอกสารอ้างอิง
1. วิทวัส มิ่งวานิช. เกร็ดความรู้ทางวิชาการ คอลลาเจน (Collagen). จาก http://science.kmutt.ac.th/chm/article/Collagen.pdf
2. Zhang Zhongkai, Li Guoying, & Shi Bi, (2006). Physicochemical properties of collagen, gelatin and collagen hydrolysate derived from bovine limed split wastes. Journal of the Society of Leather Technologists and Chemists, 90, 33.
3. Harkness M. L., Harkness R.D., & Venn M.F., (1978). Digestion of native collagen in the gut. Gut, 19 (3), 240-243.
4. Lazovic G., Colic M., Grubor M., & Jovanovic M., (2005). The application of collagen sheet in open wound healing. Annals of Burns and Fire Disasters, 18, 151-157.
5. Straser Stephan, (2007). Nanotechnological characterisation of biomaterials – structural and biophysical investigations. University of Munchen, Germany.
6. Daniels Rolf, .Strategies of skiin Penetration Enchancement, Retrieved from http://www.scf-online.com/english/37_e/skinpenetration37_e.htm
7. Uenzo Yoichi., Inaba Jumitoshi., (2004). Orally – Taken health Supplement. JP, 2004 – 236522,A
8. Ruszczak Zbigniew., Mehrl Robert., Jeckle Johann., (2003). Multilayer collagen matrix for tissue reconstruction. US 2003 / 013967
9. Manichavasagam., (2007). Extraction process for a pharmaceutical product. US 2007 / 0179283